Lojistik Terimler
Lojistik sektöründe kullanılan pek çok terimi aşağıda bulabilirsiniz. Böylelikle herhangi bir kara yolu taşımacılık ya da diğer
taşımacılık hizmetlerinde kullanılan terimlere yabancı kalmayarak sektöre daha hakim olabilirsiniz. İşte A’dan Z’ye işinizi
kolaylatıracak lojistik terimleri:
Acente: Bir lojistik firmasının merkez kuruluşu dışında kalan bir bölgede firma adına hizmet veren birey veya işletmedir.
ADR: Patlayıcı, parlayıcı ya da yanıcı maddelerin kara yolu aracılığıyla taşınması kurallarını içeren ve bu belgeleri
taşıyabilmesi için sürücülerde ve araçlarda olması gereken belgelerin arandığı standarttır.
Akreditif: Alıcı ve satıcı arasında yapılan anlaşma gereği, aracı bir banka tarafından söz konusu mal ve hizmetin
gerçekleştirildiğine dair belgelerin verilen süre içerisinde, belirtilen şartlara uygun olarak ibrazı ile ödemenin yapılacağına
ilişkin banka garantisidir.
Aktarma: Taşıma aracı gelen yüklerin herhangi bir fiziki işleme tabi tutulmadan sevk edilmek üzere farklı bir araca
yüklenmesidir.
Ambar: İhtiyaca bağlı olarak belirli bir süre için ürünlerin konulduğu kapalı veya açık güvenlikli alandır.
Antrepo: Gümrük Müsteşarlığınca verilen izin doğrultusunda, bir gümrük idaresine bağlı olarak işletilen, sahibinin tüzel kişilik
veya kurum olma zorunluluğu bulunan, içine sadece millileşmemiş ithal eşya ile ihracat amaçlı malların konulabileceği depo.
Arbitraj: Taşıma sözleşmelerinde bulunan ve uyuşmazlık durumunda başvurulan hükümdür.
ATA Karnesi: Gümrük anlaşmaları kapsamında eşyanın bir ülkeye geçici girişinde gümrük vergilerinden muaf tutulması ve
gümrük formalitelerinin azaltılmasını sağlamak amacıyla üye ülke yetkili makamlarınca verilen anlaşma eki belgesidir
ATR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Avrupa Birliği kaynaklı olan/sayılan yada Türkiye veya AB’de serbest dolaşım halinde
bulunan eşyanın Katma Protokol hükümlerinden yararlanmasını sağlamak üzere ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca
düzenlenip, gümrük idarelerince vize edilen belgedir
Beyan Tutarı: Göndericinin beyan ettiği malların değeridir.
CMR Anlaşması: Uluslararası niteliklere sahip olan CMR Anlaşması’nı kabul eden ülkeler tarafından kullanılan kara yolu
taşıma belgesidir.
CMR Kara Yolu Taşıma Belgesi: Nakliye firmasının adına düzenlenen belge, malların belirlenen koşullarda taşınması,
sorunsuz teslim alındığı ve taşıma sözleşmesi yapıldığı konularını içeren belgedir.
Çeki listesi: Ambalaj, koli listesine denir. Kargonun içerisinde yer alan eşyaların ağırlık, boyut, parça, adet ve numaraları ile
alıcı adresini ve bilgilerini gösteren listedir.
Dağıtım: Ürünlerin, malların belirtilen miktar ve zaman koşullarına uygun olarak teslimat noktasına gönderilmesi için
gerçekleşen işlemlerin tümüdür.
DAP (Delivered At Place): Sigorta, mal bedeli, iç taşımalar ve navlun için ödenmiş her türlü taşımacılıkta kullanılan
uluslararası ticarette teslim şeklidir.
Depo: Ürünlerin ya da malların hammadde aşamasından üretim ortamına, üretim ortamından dağıtıma kadar
gerçekleştirilen faaliyetler için strajetik öneme sahip ara noktalardır.
Dozvola: Ülkelerinin birbiri arasında kullandığı tıra transit geçiş hakkı sunan belgedir.
Elleçleme: Taşıma tesislerinde; ürünlerin yerlerinin değiştirilmesi, paketlerin tekrar oluşturulması, kontrol edilmesi,
etiketleme gibi işlemler için kullanılan genel tanımdır.
Emtia: Ticarete konu olan tüm mal, yük, eşyalara verilen addır.
ETA: Tahmini olarak belirtilen varış tarihidir.
Ex Beyan: ihracat beyannamesidir.
FIFO (First In First Out): Maliyetlendirmede ve depolamada kullanılan, depoya ilk giren yükün ilk çıkacağının öngürüldüğü
kuraldır.
Filo Yönetimi: Taşımacılık firmalarında özmal araç, garaj, ekipman ve alt yapı sistemlerinin düzenli olarak yürütülmesine
denir.
FTL: Full Truck Load yani Tam kamyon yükü anlamını taşır. Bir taşıma aracının, taşıma kapasitesini tam olarak dolduran
yüklere denir.
Frigo Taşıma: -26 dereceye kadar dondurulmuş, taze gıda veya bozulmaya müsait yüklerin taşımacılığıdır.
Gabari: Araçların yüksüz veya yüklü olarak kara yolunda güvenli seyir etmeleri için yükseklik, genişlik ve uzunluklarını
belirleyen ölçülerdir.
Gizli Hasar: Zarar görmemiş gibi görünen yüklerin daha sonradan zarar gördüğünün anlaşılmasıdır.
GPRS: Verilerin GSM şebekesi üzerinden kullanıcılara aktarılmasıdır.
Grupaj: Taşıma aracını birden fazla müşterinin kullanmasıdır.
Gümrük İzin Belgesi: Tüm yasal izinlerin tamamlandığına ve aracın çıkışının yapılabileceğine ilişkin belgedir.
Güzergah: Mal, yük, insan ya da araçların önceden belirlenen harekete geçme ve bitiş noktası arasında bulunan yoldur.
Hava konşimentosu: Havayolu taşıma senedidir.
IATA: Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği
INCOTERMS: Ticari terimlerin uluslararası satışlarda ülkeler arasında farklı yorumlanmasının önlenmesi amacıyla
Uluslararası Ticaret Odası tarafından hazırlanan ve kullanılması isteğe bağlı olan uluslar arası yorum kurallarıdır.
Intermodal taşımacılık: Taşınacak yükün, herhangi bir fiziki işlem yapılmadan birden fazla taşıma yöntemi ile varış
noktasına ulaştırılmasıdır.
İhracat: Malın bulunduğu ülkeden başka bir ülkeye yapılan ticarettir.
İkmal: Malın depolama sürecinde farklı depo lokasyonlarında ya da ambalajlarda bulunabilmesinin sağlanması için depo içi
transfer işlemine denir.
İthalat: Malın başka bir ülkeden içinde bulunulan ülkeye getirilmesi için yapılan uluslararası ticarettir.
Karayolu Taşımacılığı: Taşınacak malın, yükün çıkış noktasından varış noktasına kadar kara yolu güzergahı kullanılarak
gerçekleştirilen taşımacılık faaliyetidir.
Komple Taşımacılık: Taşıma aracının ya da kabının tek bir göndericiye tahsis edilmesidir.
Konsinye Stok: Teslim alındığı zaman değil, kullanıldığı zaman ödemesi yapılan ürünlere denir.
Konşimento: Üzerinde taşınan yükün içeriği ile ilgili bilgiler bulunan yük taşıma senedidir.
Konsolidasyon: Küçük miktarlı yüklerden büyük yükleme partileri oluşturarak ve aynı konşimento altında göstererek
taşımacılıkta ölçek tasarrufu sağlanmasıdır.
Konteyner: Her hava koşullarına karşı dayanıklı olan, kolay elleçlenebilen ve üst üste konumlandırılan yüklerin içine
yerleştirildiği yük kasalarıdır.
Lojistik: Paketleme, depolama, elleçme ve taşımacılıktan oluşan ve sigorta, gümrükleme, stok yönetimi, gözlem ve sipariş
yönetiminden oluşan hizmettir.
LTL (Less Truck Load): Parça parça taşımacılık anlamına gelir. Taşımayı sağlayan araç, kamyon veya konteynerin taşıma
kapasitesinin hacmi veya ağırlığı tam olarak dolduramayan yükler için kullanılır.
Manifesto: Genellikle gümrük amaçlı kullanılan ve taşıyıcı ve acentesi tarafından hazırlanan ayrıntıların listesini gösteren
belgedir.
Navlun: Taşıma hizmetinin karşılığında ödenen ücrettir.
Ordino: Malzeme nihai noktaya geldikten sonra gümrükten çekilebilmesi için ithalatçıya verilen belgedir.
Özet Beyannamesi: İhraç ya da ithal edilecek malın gümrüğe geldiğine gösteren belgeye denir.
Palet: Depolama ve sevkiyatta kullanılan, çeşitli malzemelerden üretilen ve malın üzerine konulduğu genelde ahşap veya
plastik platformdur.
Parsiyel taşımacılık: Aynı güzergahta yer alan birden fazla müşterinin yüklerinin aynı taşıma aracına yüklenerek yapılan
taşımacılık faaliyetidir.
Ro-Ro: Araç ve konteynır taşımacılığı için özel olarak yapılan gemidir.
Rotalama: Taşıma işlemi başlamadan önce başlangıç noktasından varış noktasına kadar hangi sıra ile hangi güzergahı takip
edeceğinin belirlenmesidir.
Römork: Taşıma aracı tarafından çekilen, taşınacak yükün özelliklerine göre imal edilen ve yük taşıması amacıyla kullanılan
kara yolu taşıma aracına denir.
Sevkiyat: Malların, yüklerin, siparişlerin belirli ölçütlere göre tasnif edilerek varış noktasına gönderilmek amacıyla depodan
çıkarılmasıdır.
Supalan: Deniz ve kara yolu aracılığı ile yapılan taşımacılıkta kullanılan, malın taşımayı gerçekleştiren araç üzerine
gümrüklenmesinin yapılması durumudur.
Tehlikeli Madde: Güvenliğe, sağlığa ve etrafında bulunan diğer malzemeler zarar verilme ihtimali taşıdığı için depolama ve
taşıma hizmetlerinde özel önem verilen malzemelerdir.
Teminat: Taşınır ya da taşınmaz herhangi bir eşya üzerindeki bir hakkın güvence altına alınmasına teminat adı verilir.
Teminatlı Taşıma: İki gümrük arasında mallar taşınırken devletin görevli memuru gözetiminde mühürlenmesi ve diğer
gümrükte görevli memur gözetiminde mühürün sökülerek taşıma işleminin tamamlanması işlemidir.
TEU (Twenty Food Equivalent): Yirmi ayak eş değeri birim.
Tonaj: Yük taşıma aracının ton cinsinden yük taşıma kapasitesidir.
Transpalet: Depolarda sipariş toplama, araç yükleme ve boşaltma işleri için kullanılan ve alçak konumlarda çalışmaya
elverişli olan mal elleçleme ekipmanıdır.
Uluslararası Taşımacılık: Bir ülkeden başka bir ülkeye aktarmasız ya da aktarmalı olarak gerçekleştirilen karayolu,
denizyolu, demir yolu ve hava yolu aracılığı ile yapılan taşımacılıktır.
Varış İhbarı: Yükün teslimat yerine geldiğinde alıcıya yük ile ilgili bilgilerin iletildiği belgedir.
Yük: Taşınacak malzeme, mal ya da eşyadır.